Emoties: we hebben ze allemaal
Een emotie is een gevoel dat we krijgen als we iets waarnemen. Denk aan vreugde, verdriet, angst, boosheid, vertrouwen of walging. Maar niet alleen het nu, ook de herinneringen aan het verleden, of zelfs de gedachte aan iets dat we mogelijk meemaken in de toekomst maakt emoties bij ons los. Denk bijvoorbeeld eens aan dat je de loterij gaat winnen. Of – puur als voorbeeld – de gedachte dat iemand die je liefhebt ernstig ziek wordt. Voel je het?
We gaan voor positieve emoties
Emoties triggeren lichamelijke reacties. Denk aan lachen bij vreugde of verstijven bij angst. In onze taal kennen we veel uitdrukkingen die deze relatie beschrijven: een sprong van vreugde maken, door het lint gaan (woede), trillen als een rietje (angst).
Maar we willen het hier vooral hebben over de rol van emoties in onze economische beslissingen. Ons gevoel blijkt namelijk in sterke mate bepalend te zijn voor ons gedrag, voor de dingen die we kopen of juist niet kopen. In algemene zin streven we daarbij naar een positieve emotie. Ofwel: we kopen zaken die ons een goed gevoel geven.
Wanneer voelt iets goed: als het een drijfveer beantwoordt!
Als ik dit artikel schrijf, zitten we midden in de Corona crisis. De voorbeelden van emotie gedreven aankopen vliegen je om de oren: we hamsteren massaal wc-papier, de wapenverkoop in de VS schiet omhoog, we hebben veel geld over voor een zelftest die zou moeten aantonen dat we het virus wel of niet hebben gehad en er zijn geluiden dat we thuis meer alcohol consumeren.
Veel van dit gedrag heeft te maken met de drijfveren angstreductie of het terugkrijgen van de controle over ons leven. Het inspelen op deze drijfveren levert de zo gewenste positieve emotie op. Helaas is deze emotie vaak van korte duur. Het wc-papier staat al een maand in gangkast en heeft ons niet structureel gelukkiger gemaakt en na die fles wijn van gisteravond rest alleen de kater. Daarbij blijft de ultieme controle over onze gezondheid helaas uit.
Effecten van positieve emoties
Maar er zijn gelukkig ook meer structurele effecten toe te schrijven aan positieve emoties. De Amerikaanse wetenschapper Barbara Fredrickson heeft in haar broaden and build theorie aangetoond dat positieve emoties onze wereld verbreden. We staan meer open voor vernieuwing, worden creatiever en exploratiever in ons gedrag. Negatieve emoties doen precies het omgekeerde. We vernauwen in ons denken en we maken onze wereld kleiner.
In de context van je werk, kunnen regelmatig optredende positieve emoties zelfs zorgen voor een staat van bevlogenheid (zie ook onze whitepaper hierover).
Met emoties aan de slag
Als je met emoties aan de slag wil, dan is het handig als je de diverse emoties kunt onderscheiden en classificeren. Er zijn diverse modellen die je daarvoor kunt gebruiken. In een ander artikel lichten we het veel gebruikte emotiemodel van Plutchik toe.
