Het is bijna oktober en dat betekent dat ik alweer een half jaar aan het werk ben bij Forum. In dit half jaar heb ik een goed inzicht gekregen in verschillende kwalitatieve en kwantitatieve onderzoeken. Niet alleen tijdens mijn studie maar nu ook bij Forum ligt mijn interesse voornamelijk bij het kwalitatieve onderzoek. Het doorgronden van respondenten, ze helemaal begrijpen en hieruit goede en bruikbare resultaten halen geeft me voldoening. Na voor een klant verschillende interviews te hebben afgenomen zat ik in de trein en stelde mijzelf de vragen: “Wanneer is kwalitatief onderzoek betrouwbaar en wanneer is kwalitatief onderzoek valide?” De uitkomsten van mijn analyse hebben geleid tot 6 tips om een kwalitatief onderzoek betrouwbaar en valide te laten zijn, die ik in dit blog met je deel.
Wat zijn validiteit en betrouwbaarheid?
Bij kwalitatief onderzoek gaat het niet om het in kaart brengen van cijfers, maar om het verkennen en het inzichtelijk maken van een thema of vraagstuk. Kwalitatief onderzoek geeft antwoord op de ‘waarom’ en ‘hoe’ vragen. De meest voorkomende kwalitatieve onderzoeken bij Forum zijn face-to-face interviews en groepsdiscussies. Alleen al over deze twee manieren van onderzoek zijn er talloze boeken geschreven. Ik ga hier er niet nog een aan toevoegen maar wil eens kijken wanneer een dergelijk onderzoek valide en/of betrouwbaar is. Validiteit en betrouwbaarheid zijn twee veel voorkomende begrippen in de onderzoekswereld en worden voornamelijk bij het kwantitatief onderzoek gebruikt. De validiteit geeft aan of je meet wat je beweert te willen meten. De betrouwbaarheid geeft aan in welke mate dezelfde resultaten eruit komen als je het onderzoek nog een keer zou uitvoeren. Anders gesteld zegt de betrouwbaarheid iets over de uitvoering van het onderzoek en de validiteit iets over de opzet van het onderzoek.
6 tips voor een valide en betrouwbaar kwalitatief onderzoek
Ik denk dat kwalitatief onderzoek bijna net zo betrouwbaar en valide als kwantitatief onderzoek kan zijn, mits er aan een aantal voorwaarden voldaan wordt. Dit vergt veel nauwkeurigheid en inspanning van de onderzoeker maar het is zeker iets om rekening mee te houden om het onderzoek een betere kwaliteit te geven. Hieronder zes belangrijke punten om een kwalitatief onderzoek betrouwbaar en valide te laten zijn.
- Zorg voor sterke citaten in de rapportage. Eigenlijk zijn de citaten de tabellen in het kwalitatieve onderzoek, ze zorgen voor ondersteuning en laten zien dat de gegevens echt zijn. Hiermee laat je aan de klant zien dat het onderzoek valide is.
- Gebruik een duidelijke vraagstelling. In kwalitatief onderzoek komen vragen naar ‘waarom’ en ‘hoe’ vaak voor. Dit zijn vragen met een open karakter maar de klant moet wel kunnen inzien of de resultaten aan de vragen zijn gerelateerd. Laat daarom duidelijk aan de klant zien hoe de vraagpuntenlijst is opgebouwd en afgebakend.
- Beschrijf helder de selectie van respondenten. Meestal wil de klant een bepaalde doelgroep onderzoeken en dan wordt uit deze doelgroep een selectie van respondenten gemaakt. Zorg ervoor dat de geselecteerde respondenten de relevante kenmerken die in de doelgroep voorkomen vertegenwoordigen.
- Beschrijf in detail hoe het veldwerk wordt uitgevoerd. Let hierbij vooral op de rol van de interviewer en hoe hij te werk gaat. Beschrijf daarnaast ook hoe vaak en hoe lang de respondenten geïnterviewd zijn.
- Om de betrouwbaarheid te garanderen dient de analyse door meer dan één onderzoeker te worden uitgevoerd. Dit kan door middel van het twee-ogen principe; een onderzoeker schrijft het rapport en een andere onderzoeker kijkt er nog een keer met een kritische blik naar.
- Zorg ervoor dat de lezer zelf kan lezen wat de geïnterviewden zeiden, zodat hij zijn interpretatie met die van de onderzoeker kan vergelijken. Hierdoor geef je de klant zelf de mogelijkheid om te oordelen of het onderzoek valide en betrouwbaar is.
Vragen of opmerkingen over dit blog? Reageer of stuur me een mailtje!
